Unident Małopolska

ORTODONCJA to dział stomatologii zajmujący się zapobieganiem i leczeniem wad zgryzu u dzieci i dorosłych.

Efektem leczenia ortodontycznego jest nie tylko widoczna poprawa wyglądu uzębienia, ale też polepszenie wymowy i higieny jamy ustnej oraz samopoczucia pacjenta. Ortodoncja zajmuje się też leczeniem dolegliwości bólowych spowodowanych dysfunkcją stawów skroniowo-żuchwowych.

WADY ZGRYZU – znaczna większość wad zgryzu (ponad 80%) ma charakter nabyty i wykształca się w ciągu pierwszych lat życia. Na ich powstawanie u małych dzieci wpływ może mieć nieprawidłowo ukształtowany smoczek, ssanie kciuka, oddychanie przez usta (przerost migdałka gardłowego). Także wady postawy mogą być powodem nieprawidłowego ustawienia zębów. Zęby mleczne odgrywaja kluczową rolę w rozwoju całego narządu żucia. Zaburzenia powstają, gdy dziecko zbyt wcześnie traci zęby mleczne. Podczas pojawiania się pierwszych zębów stałych okazuje się, że brakuje dla nich miejsca. Powstają wówczas takie wady zgryzu jak stłoczenie zębów, utrudnione wyrzynanie się zębów, a nawet zatrzymanie w kości. Obecnie większość pospolitych wad zgryzu można dość szybko wyleczyć poprzez noszenie odpowiednio dobranych ruchomych i stałych aparatów ortodontycznych.

APARATY RUCHOME

nie są przeznaczone do ciągłego noszenia, pacjenci samodzielnie zdejmują je i zakładają. To, jaki rodzaj aparatu jest najlepszy, zależy od wady zgryzu. Aparaty ruchome stosowane są głównie u dzieci w wieku od 4 do 12 lat.  Jest to okres, w którym następuje wymiana zębów mlecznych na stałe. Możliwości aparatów ruchomych są dość ograniczone – idealnie nadają się do lekkiego korygowania utawienia zębów. Aparat składa się z kolorowej płytki akrylowej oraz elementów wykonanych z drutu, które utrzymują go na zębach i są dokładnie dopasowane do kształtu jamy ustnej. Ponadto aparat zawiera też śruby i sprężyny, które są źródłem siły działającej na zęby. Długość i efekty leczenia zależne są od wieku pacjenta, rodzaju wady zgryzu, regularności stosowania zaleceń lekarza.

APARATY STAŁE

mają znacznie większe możliwości niż aparaty ruchome, przez co stosowane są do korygowania znacznych wad zgryzu. Aparat stały składa się z przytwierdzonych do zębów zamków i pierścieni, na których mocuje się sprężyste druty. Elementy te wywierają na zęby stałą siłę, dzięki której możliwe są zmiany położenia zębów. Podczas leczenia za pomocą aparatu stałego szczególny nacisk położyć trzeba na odpowiednią higienę jamy ustnej. Zależnie od wymagań leczniczych i estetycznych, stosuje się różne rodzaje aparatów ortodontycznych:

METALOWE

precyzyjne, stosunkowo niedrogie, można je urozmaicać przez użycie kolorowych ligatur utrzymujących łuk lub zastosowanie zamków typu mini.

ESTETYCZNE

ceramiczne, mniej rzucające się w oczy – kompozytowe (w kolorze zęba) lub zupełnie przeźroczyste – kryształowe (monokryształ szafiru).

SYSTEMY SAMOLIGATURUJĄCE

nowoczesne, umożliwiają skrócenie czasu trwania samych wizyt, jak i procesu leczenia. Specjalne ukształtowanie zamków pozwala ograniczyć do minimum nieprzyjemne dla pacjenta odczucia oraz przyczynia się do utrzymania właściwej higieny jamy ustnej.

LINGWALNE

niewidoczne od zewnątrz dzięki przyklejeniu zamków ortodontycznych na wewnętrznej powierzchni zębów, od strony języka. Stosowane są najczęściej u osób dorosłych, choć nie ma tu ograniczeń wiekowych. Zastosowanie specjalnych, mniejszych zamków z łagodnymi konturami pozwala na zminimalizowanie oddziaływania aparatu na funkcje języka i wymowy oraz utrzymywanie prawidłowej higieny jamy ustnej.

ETAPY LECZENIA ORTODONTYCZNEGO – przy pierwszej wizycie ortodonta, na podstawie kontroli uzębienia, ustala indywidualny plan leczenia, które ma na celu skorygowanie wad zgryzu. Następnie lekarz pobiera od pacjenta wyciski do modeli diagnostycznych. Konieczne jest także wykonanie zdjęć rentgenowskich (pantomograficznych i cefalometrycznych), które są bardzo pomocne przy analizie zgryzu, warunków kostnych, projektu twarzy. Efektem jest opracowanie indywidualnego planu leczenia, który uwzględnia przebieg i przewidywany czas trwania.

ZAŁOŻENIE APARATU – Zanim założy się aparat konieczne jest skontrolowanie stanu uzębienia u stomatologa. Założenie aparatu jest całkowicie bezbolesne i trwa około godzinę. Polega na przyklejeniu do zębów zamków i pierścieni, założeniu łuku oraz przymocowanie go ligaturami, tzw. gumkami. Kolor zależy od pacjenta – do wyboru jest dość szeroka gama barw. Następnie ortodonta informuje pacjenta o wszelkich zaleceniach związanych z odpowiednim obchodzeniem się z aparatem. U niektórych pacjentów tuż po założeniu aparatu pojawia się uczucie dyskomfortu, a nawet lekki ból, który w ciągu kilku dni powinien ustąpić.

WIZYTY KONTROLNE – ich częstotliwość zależna jest od indywidualnych wymagań pacjenta i rodzaju leczenia. W przypadku aparatów ruchomych zalecane są kontrole co 2-4 miesiące, w przypadku stałych – co 1-3 miesiące. Podczas wizyt ortodonta sprawdza, czy są postępy w leczeniu i reguluje siłę, z jaką aparat działa na zęby. Nie powinno się zaniedbywać wizyt kontrolnych, gdyż mają istotny wpływ na prawidłowy przebieg leczenia. Istotne jest też to, że jeśli nie kontroluje się regularnie działania aparatu, może on wywołać efekt odwrotny do zamierzonego.

RETENCJA – to ostatni, bardzo ważny etap leczenia ortodontycznego. Jej celem jest utrzymanie osiągniętych efektów oraz zapobiegnięcie nawrotowi wady zgryzu. Faza ta przebiega różnie w zależności od rodzaju aparatu. W przypadku ruchomych funkcję aparatu retencyjnego spełnia dotychczas użytkowany aparat ortodontyczny. Z kolei w przypadku stałych – po zdjęciu aparatu, oczyszczeniu zębów i ich wypolerowaniu, pacjent otrzymuje akrylową, ruchomą płytkę retencyjną na górne zęby oraz cieniutki drucik, który przykleja się do wewnętrznej powierzchni dolnych zębów.